Ngày này năm xưa 14/1 có 4 sự kiện của Việt Nam và 6 sự kiện của thế giới.
Thế giới ngày 14/1:
1. Ngày mất Edmund Halley năm 1742
Edmond Halley sinh năm 1656, là một nhà thiên văn địa vật lý người Anh. Ông là người đã dự đoán chính xác quỹ đạo bay của sao chổi Halley và xác định được rằng sao chổi này sẽ quay lại Trái Đất vào năm 1758. Tuy nhiên, ông mất ngày 14 tháng 1 năm 1742, không kịp chứng kiến dự đoán của mình trở thành hiện thực.
Halley đã tạo ra một cuộc cách mạng về thiên văn học trong việc nghiên cứu các thiên thể và lập bảng thiên văn. Ngoài ra, ông cũng đóng góp một số thành tựu khoa học khác như giải thích cơ học chuyển động hành tinh, chế tạo ra chiếc chuông lặn…
2. Ngày sinh Albert Schweitzer năm 1875
Albert Schweitzer (tiếng Việt đọc là Sutơ) sinh ngày 14 tháng 1 năm 1875. Ông là một tiến sĩ, thầy thuốc, nhà triết học, thần học người Đức, sau mang quốc tịch Pháp.
Schweizter đoạt Giải Goethe năm 1928 và giải Nobel Hoà bình năm 1952 vì đã có công lớn trong giúp đỡ người Châu Phi, bất chấp gian khổ, bệnh tật. Ông đã dành 50 năm cuộc đời để chữa bệnh và truyền giáo tại Gabon, một nước châu Phi, khi đó là thuộc địa của Pháp.
3. Máy bay MiG-17 bay chuyến đầu tiên năm 1950
Ngày 14 tháng 1 năm 1950, mẫu máy bay phản lực chiến đấu MiG-17 đã cất cánh lần đầu tiên do phi công Ivan Ivashchenko điều khiển. Đây là mẫu máy bay chiến đấu huyền thoại, gắn liền với nhiều cuộc chiến của phe xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ chiến tranh lạnh.
MiG-17 đã trở thành máy bay tiêm kích đánh chặn chính trong Không quân Nhân dân Việt Nam vào năm 1965. Tuy đã lạc hậu vào thời điểm đó, song nhờ chiến thuật hợp lý, những chiếc MiG-17 đã tham chiến và giành những thắng lợi đáng kể trước các máy bay chiến đấu hiện đại của quân đội Mỹ.
4. Ngày mất của Kurt Godel năm 1978
Kurt Gödel sinh năm 1906, là một nhà toán học và logic học nổi tiếng người Áo. Ông được tờ tạp chí danh tiếng Time bình chọn là một trong 100 người có tầm ảnh hưởng nhất thế kỷ 20.
Godel là tác giả của định luật bất toàn, định luật được so sánh với thuyết tương đối của Einstein và nguyên lý bất định của Heisenberg. Định lý này đã đập tan niềm tin tuyệt đối của các nhà toán học vào sức mạnh của các công cụ hình thức vốn được đề xuất bởi David Hilbert và các cộng sự nhằm loại bỏ những mâu thuẫn và nghịch lý ra khỏi toán học.
Godel mất ngày 14 tháng 1 năm 1978 tại Princeton.
5. Hun Sen lên nắm quyền thủ tướng Campuchia năm 1985
Hun Sen từng là tư lệnh tiểu đoàn của Khmer Đỏ, trốn sang Việt Nam tị nạn sau một đợt thanh trừng nội bộ. Về sau, quân đội Việt Nam tham gia giải phóng Campuchia, Hun Sen trở thành một trong những người lãnh đạo quân đội Campuchia do Việt Nam bảo trợ.
Ngày 14 tháng 1 năm 1985, Hun Sen được bổ nhiệm làm thủ tướng, kế nhiệm cho Chan Sy. Hun Sen giữ chức thủ tướng Campuchia cho đến nay.
6. Ngày mất Alan Rickman năm 2016
Alan Rickman sinh năm 1946, là diễn viên nổi tiếng người Anh. Ông nổi tiếng với vai diễn giáo sư Snape, vị thày giáo khó tính, khó gần nhưng thực chất vô cùng trung thành và tốt bụng trong serie phim Harry Potter.
Alan mất ngày 14 tháng 1 năm 2016 tại London, sau một thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Các fan của ông đã lập một đài tưởng niệm nhỏ bên dưới sân ga 9¾ tại ga đường sắt London King’s Cross, một địa điểm mang tính biểu tượng của phim Harry Potter.
Ngày này năm xưa 14/1 của Việt Nam:
1. Ngày sinh Phạm Tiến Duật năm 1941
Phạm Tiến Duật sinh ngày 14 tháng 1 năm 1941. Ông là nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam trong thời chiến. Ông chủ yếu viết về hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ qua các hình tượng người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Thơ của ông được các nhà văn khác đánh giá cao và có nét riêng như: giọng điệu sôi nổi, trẻ trung và có cái “tinh nghịch” nhưng cũng rất sâu sắc. Nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạc thành bài hát trong đó tiêu biểu nhất là “Trường Sơn đông, Trường Sơn tây”.
Top 10 đã giới thiệu Phạm Tiến Duật vào Ngày này năm xưa 4/12 là ngày mất của ông
2. Ngày mất vua Hàm Nghi
Hàm Nghi là vị hoàng đế thứ tám của nhà Nguyễn. Hàm Nghi được các phụ chính đại thần Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết đưa lên ngôi ở tuổi 13. Sau khi cuộc phản công tại kinh thành Huế thất bại năm 1885, Tôn Thất Thuyết đưa ông ra ngoài và phát chiếu Cần Vương chống thực dân Pháp.
Năm 1888, Hàm Nghi bị Nguyễn Đình Tình và Trương Quang Ngọc phản bội. 2 tên này dẫn quân Pháp tìm đến nơi ẩn náu của vua, giết chết Tôn Thất Thuyết, bắt vua về. Pháp đưa Hàm Nghi sang an trí ở Algerie. Khi đó, ông mới 17 tuổi.
Ngày 14 tháng 1 năm 1944, Hàm Nghi qua đời vì bệnh ung thư dạ dày tại biệt thự Gia Long, thủ đô Alger.
3. Ngày sinh Nguyễn Thái Bình năm 1948
Nguyễn Thái Bình sinh ngày 14 tháng 1, là một sinh viên Việt Nam. Anh tham gia phong trào phản chiến và bị bắn chết tại phi trường Tân Sơn Nhất sau khi khống chế một chiếc máy bay để thể hiện sự phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. Sau cái chết, anh trở thành một biểu tượng cho phong trào phản chiến của sinh viên miền Nam Việt Nam vào thập niên 1970.
Ngày 30 tháng 4 năm 2010, anh được Nhà nước Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.
4. Ngày Chính phủ Việt Nam tuyên bố đường lối ngoại giao năm 1950
Ngày 14 tháng 1 năm 1950 đánh dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp ngoại giao của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Kể từ ngày này, Chính phủ bắt đầu tuyên bố về đường lối ngoại giao.
Chính phủ Việt Nam công nhận chính phủ xã hội chủ nghĩa của một số quốc gia trên thế giới, sau đó nhanh chóng được công nhận lại và thiết lập quan hệ ngoại giao. Chính phủ đầu tiên công nhận Việt Nam là chính phủ Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.
Xem thêm sự kiện ngày này năm xưa 14/1 tại đây.