Ngày này năm xưa 28/1 có 4 sự kiện của Việt Nam và 6 sự kiện của thế giới.
Thế giới ngày 28/1:
1. Tiểu thuyết Kiêu Hãnh Và Định Kiến được xuất bản năm 1813
Kiêu Hãnh Và Định Kiến là tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà văn Anh Jane Austen. Tiểu thuyết được viết từ năm 1796 đến năm 1797 và xuất bản lần đầu ngày 28 tháng 1 năm 1813.
Tiểu thuyết kể cuộc tình giữa Elizabeth và Fitzwilliam Darcy, 2 nhân vật thuộc tầng lớp trung lưu, địa chủ trong xã hội Anh.
2. Ngày sinh José Martí năm 1853
José Martí sinh ngày 28 tháng 1 năm 1853. Ông là nhà thơ, nhà văn nổi tiếng người Cuba, cũng là lãnh đạo của phong trào độc lập của Cuba khỏi ách cai trị Tây Ban Nha. Marti được người dân Cuba xem là một vị anh hùng dân tộc.
Ngoài làm văn, làm thơ, Marti còn là một họa sĩ. Ông từng theo học vẽ chuyên nghiệp nhưng chưa tốt nghiệp.
3. Kết thúc chiến tranh Pháp – Phổ năm 1871
Chiến tranh Pháp – Phổ là một cuộc chiến lớn trong lịch sử châu Âu. Trận chiến bắt đầu khi hoàng đế Napoleon III của Pháp mở cuộc tấn công hòng chiếm thị trấn biên giới Saarbruken vào ngày 31 tháng 7 năm 1870.
Đến ngày 28 tháng 1 năm 1871, Pháp thất bại sau 9 ngày bị quân Phổ – Đức vây hãm tại Paris. Pháp đầu hàng, tuy nhiên mối thù Đức – Pháp trở nên sâu sắc, là một nguyên nhân dẫn đến Thế chiến I sau này.
4. Khởi công xây dựng tháp Eiffel năm 1877
Tháp Eiffel là công trình biểu tượng của nước Pháp và của thành phố Paris. Tháp do kỹ sư Gustave Eiffel và các đồng nghiệp của mình thiết kế.
Tháp được xây dựng từ ngày 28 tháng 1 năm 1887 tới năm 1889. Tháp Eiffel được khai trương nhân dịp Triển lãm thế giới năm 1889, và cũng là dịp kỷ niệm 100 năm Cách mạng Pháp.
5. Ngày thành lập Hồng quân Liên Xô năm 1918
Hồng Quân là cách gọi vắn tắt của Hồng quân Công Nông, tên gọi chính thức của Lục quân và Không quân Liên Xô. Hồng quân được những người Bolshevik thành lập ngày 28 tháng 1 năm 1918, tuy nhiên có ngày thành lập chính thức là ngày 23 tháng 2 năm 1918, ngày quân Đức ngừng tấn công Petrograd và ký hòa ước. Tư lệnh đầu tiên của Hồng Quân là Lev Davidovich Trotsky.
6. Tàu con thoi Challenger phát nổ năm 1986
Tàu con thoi Challenger là con Tàu con thoi thứ hai được NASA đưa vào hoạt động. Tàu thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 4 thaqngs 4 năm 1983.
Ngày 28 tháng 1 năm 1986, tàu Challenger thực hiện nhiệm vụ bay thứ 10 thì bất ngờ phát nổ vào giây thứ 73 sau khi khởi động. Vụ nổ làm thiệt mạng cả 7 người trong phi hành đoàn.
Nguyên nhân của thảm họa này là do các vòng đệm bằng cao su trong tên lửa đẩy con tàu đã bị hỏng do nhiệt độ xuống thấp vào ban đêm. Điều này gây ra rò rỉ khí nóng, thổi vào bình nhiên liệu.
Ngày này năm xưa 28/1 của Việt Nam:
1. Ngày mất vua Đồng Khánh năm 1889
Đồng Khánh sinh năm 1864, mất ngày 28 tháng 1 năm 1889. Ông là vị hoàng đế thứ chín của nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam, tại vị từ năm 1885 đến 1889.
Đồng Khánh nguyên là con nuôi của vua Tự Đức, được người Pháp lập lên làm vua sau khi vua Hàm Nghi cùng Tôn Thất Thuyết trốn khỏi kinh thành. Do đó, Đồng Khánh như một vị vua bù nhìn, đặt dưới sự điều khiển của Pháp.
Cùng với việc giữ gìn mối “giao hảo” với Pháp, vua Đồng Khánh cũng có tư tưởng canh tân đất nước. Tuy nhiên ông chưa thực hiện được điều này thì đã qua đời do lâm bệnh nặng.
2. Bác Hồ trở về nước năm 1941
Ngày 28 tháng 1 năm 1941, Nguyễn Ái Quốc đã chính thức vượt qua cột mốc biên giới 108 trên biên giới Việt – Trung, đặt những bước chân đầu tiên lên mảnh đất quê hương sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước.
Kể từ đó, Nguyễn Ái Quốc trực tiếp chỉ đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, giành lại độc lập, tự do cho dân tốc.
3. Ngày mất Ngô Lập Chi năm 1968
Ngô Lập Chi sinh năm 1888, mất ngày 28 tháng 1 năm 1968. Ông là nhà giáo, nhà nghiên cứu cổ văn người Việt Nam.
Ngô Lập Chi từng đỗ cử nhân và làm quan dưới triều nhà Nguyễn. Sau Cách mạng tháng Tám, năm 1946, ông làm Chủ tịch Ủy ban hành chánh huyện Nam Trực (Nam Định) cho đến năm 1947, rồi đổi sang làm Hội trưởng Hội Liên Việt tỉnh Nam Định.
Ông từng làm nghề thuốc, dạy chữ Hán, phiên dịch chữ Hán ở Đại học Tổng hợp Hà Nội cho đến khi nghỉ hưu.
4. Ngày mất Đàm Thị Loan năm 2010
Đàm Thị Loan sinh năm 1926, mất ngày 28 tháng 1 năm 2010. Bà là 1 trong 3 nữ đội viên đầu tiên của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân. Đàm Thị Loan phục vụ trong quân đội với hàm Trung tá. Bà còn được biết đến là vợ của Đại tướng Hoàng Văn Thái.
Đàm Thị Loan cùng bà Dương Thị Thoa là người thực hiện nghi thức thượng cờ tại quảng trường Ba Đình ngày 2 tháng 9 năm 1945, ngày khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Xem thêm sự kiện ngày này năm xưa 28/1 tại đây.
